به گزارش «کالاخبر»، در این جلسه نمایندگان و کارشناسانی از وزارت جهاد کشاورزی، سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان جهاد کشاورزی استان های مازندران و گیلان، مرکز بین المللی تجارت و پایانه صادرات برنج ایران، موسسه پژوهش های برنامه ریزی های اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و مدیران بورس کالای ایران حضور داشتند.

 علیرضا ناصرپور سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی، جواد فلاح مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک و اکبر میرزاپور سرپرست مدیریت توسعه بازار فیزیکی بورس کالای ایران حضور داشتند.

در ابتدای این جلسه سازوکار معاملات گواهی سپرده کالایی و مزایای راه اندازی این ابزار معاملاتی نوین برای محصول برنج تشریح شد و وضعیت تولید و مصرف برنج در ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفت.

۴ نوع برنج پیشنهادی برای عرضه در بورس

در این جلسه، شایگان ادیبی معاون دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه برنج در ۱۹ استان و حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد آن در سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان کاشته می شود، گفت: میزان تولید برنج در کشور سالانه حدود ۲.۱ تا ۲.۲ میلیون تن است و حدود ۶۰۰ هزار تن آن صادر می شود و حدود ۱۹ رقم مختلف در استان های شمالی کشت می شود که بیشترین فراوانی آن مربوط به دو رقم هاشمی و طارم و در ارقام پرمحصول مربوط به رقم فجر و شیرودی است.

وی افزود: نکته مهم در خصوص برنج این است که ارقام پرمحصول، بیشتر نیازمند حمایت هستند و بیشترین ضربه را نیز از واردات بی هنگام و با قیمت های حمایتی بالاتر متحمل می شوند.

ادیبی اصلی ترین مشکلات بازار سنتی برنج را در خرده مالکی، ازدیاد عرضه در برخی دوره های خاص و اختلاط دانست و گفت: با توجه به اینکه حدود ۵۲۷ هزار خانوار برنج کار با اقتصاد تک محصولی برنج فعال هستند، باید با بررسی دقیق و کار کارشناسی شده برای ورود این محصول به بورس اقدام کرد، اما ما از ورود بورس به این حوزه خوشحالیم.

به تدریج وارد بازار شویم

مجید حسنی مقدم نماینده دفتر توسعه بازارها و زنجیره های وزارت جهاد کشاورزی نیز با بیان اینکه حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد برنج ایرانی ارقام مرغوب و محلی را در بر می گیرد، گفت: با این میزان عمده برنج تولیدی در کشور می تواند وارد بورس شود، اما در گام اول و برای شناسایی نقاط ضعف و قوت پیشنهاد می کنیم عرضه این محصول ابتدا از یک منطقه و با یک یا دو رقم شروع شود تا اصلاحات مورد نیاز صورت گیرد.

رفع دغدغه کشاورزان به کمک ابزارهای نوین مالی

سید اسماعیل یزدان پناه مدیرعامل مرکز توسعه تجارت برنج مازندران نیز بحث لزوم ایجاد شفافیت و قابل کنترل بودن نوسانات کاذب بازار برنج را مطرح کرد و بورس را ابزاری برای تحقق این اهداف دانست. به گفته وی با افزایش شفافیت معاملات به کمک بورس دست دلالان از بازار کوتاه تر شده و کشاورز برای تحویل محصول خود به انبارهای مورد پذیرش بورس راغب تر می شود.

وی عرضه برنج طارم، هاشمی و فجر و شیرودی را برای عرضه در بورس مناسب دانست و تاکید کرد: با توجه به لزوم رعایت استانداردها در بورس و کشف قیمت ها براساس کیفیت محصول، کشاورز به سمت ارتقای کیفیت حرکت می کند و می توان مانع از افت کاذب قیمت ها در زمان پیک عرضه به ویژه بعد از برداشت محصول شد و دغدغه و نگرانی کشاورز را از بابت نوسانات قیمتی برطرف کرد.

به گفته یزدان پناه، عرضه برنج در بورس فرصت خوبی است تا از بازار سنتی به سمت معاملات نوین حرکت کنیم؛ چرا که اگر نوسان کاذبی هم در بازار بروز کند، عرضه و تقاضا به خودی خود بازار را متعادل می کند.

بازارسازی برای برنج کاران یک هدف مهم

علیرضا ناصرپور سرپرست معاونت توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالا نیز در این جلسه با اشاره به اینکه در دو محصول زعفران و زیره به تجربه ثابت شده که استاندارد فرآوری محصول با عرضه در بورس افزایش می یابد، اظهار داشت: با تجربه عرضه سایر کالاهای کشاورزی در قالب گواهی سپرده کالایی این نتیجه به دست آمده که کشاورزان به دلیل امکان دستیابی سریع به پول حاصل از فروش محصول خود و امکان تامین مالی از این محل و همچنین بهره گیری از شفافیت معاملاتی راغب به استفاده از این ابزار هستند. ضمن اینکه بورس با بازارسازی برای فروش محصولات به کشاورزان کمک می کند و این امر برای کشاورزان خرده مالک مزیت بزرگی است.

به گفته وی، به کمک این ابزار نه تنها می توان شفافیت معاملاتی را ایجاد کرد، بلکه به دولت در پیش بینی و برنامه ریزی نسبت به میزان نیاز بازار به محصولی مثل برنج که قوت غالب مردم است، کمک می کند.

تعمیق بازار برنج به کمک معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی

علی جعفری مدیر بورس منطقه ای مازندران نیز با بیان اینکه به کمک بورس کالا می توان به دغدغه کشاورزان در خصوص تنظیم بازار و ثبات قیمتی پایان دهیم، گفت: بازار سنتی برنج ابزار لازم برای تنظیم بازار را در اختیار ندارد و این ابزار گواهی سپرده کالایی است که ضمن تامین مالی موردنیاز کشاورز، می تواند کشاورز را به سمت کاهش تنوع در تولید محصول و در مقابل افزایش تناژ تولید هدایت کند.

وی افزود: با آغاز معاملات گواهی سپرده برنج، کشاورز این اطمینان را دارد که رقم مشخصی در بورس قابل معامله است و مشکلی برای فروش محصول خود نخواهد داشت. بر این اساس، هدف اصلی برای ورود برنج به بورس و استفاده از ابزارهایی از جمله گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی تعمیق بازار برنج است. زیرا این ابزار تاریخچه موفقی دارد و از سال ۱۹۱۰ میلادی نیز در بورس کشاورزی شیکاگو مشابه این معاملات انجام شده و نتایج خوبی هم در بر داشته است؛ از این رو، می توان با انجام مطالعات تطبیقی در بورس های دیگر از تجربیات دیگر کشورها نیز بهره برد.

در پایان این جلسه مقرر شد استان ها ظرفیت های انبارداری خود را برای پذیرش در بورس ارزیابی کنند و بورس نیز درخواست های ارسالی برای پذیرش انبار مرکز توسعه تجارت برنج ایران در استان مازندران و دو انبار در گیلان را مورد بررسی قرار دهد. همچنین، طی جلسات بعدی با حضور انبارداران و برنج کاران و تجار این حوزه جزییات عرضه برنج در بورس کالا مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.